Çölyak hastalığı, ince bağırsağınıza zarar veren ve besinlerdeki besinleri emmesini engelleyen bir hastalıktır. Bağırsak sisteminizdeki hasar, bağışıklık sisteminizin glütene verdiği tepkiden kaynaklanır.
Gluten buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir proteindir. Bazı yulaflar glüten içerir. Glutensiz bir diyet uygulamak için ipuçlarını sizlerle paylaşıyorum.
İşte diyetinizden gluteni çıkarırken atmanız gereken adımlar…
Buğday, arpa, yulaf, çavdar ve bunları içeren gıdalar kesinlikle tüketilmemelidir.
Mısır, pirinç, patates, soya fasulyesi bunların unları yenilebilir. Ancak buğday unu ile temas etmemiş olması gerekir…
Gıdaların içerikleri çok iyi okunmalıdır ve firmalardan yazılı teyit istenmelidir…( Telefon ile edinilen bilgiler yeterli değildir )
Kasaplardan, marketlerden hazır kıyma almayın. Bazı kıyma makinalarında hazır köfte hazırlamak amacıyla ekmek de çekilebiliyor
İlaçlar doktora, veya üreticisine danışılmadan kullanılmamalıdır.
Başlangıçta 2 ay kadar süt ve süt ürünleri tüketilmemelidir. Daha sonra bunlar tek tek denenerek diyete dahil edilebilir. Keçi sütü ve ürünlerinde bir sakınca yoktur. Bazı çölyaklılarda inek sütünün içinde bulunan laktoza (süt şekeri) karşı da hassasiyet olabilir.
Laktozsuz süt kullanılmalıdır.
Yemeklerin içeriği kadar mutfakta glutenle temas olmaması da çok önemlidir.
Glutenle bulaşma olmamalıdır: ekmek kırıntıları sıçramamalı, unlu gıdaların kızartıldığı yağda pişirilmemelidir, unlu bir yemekte kullanılan aynı kaşık / bıçak yıkanmadan kullanılmamalıdır, aynı ızgarada iyice temizlenmeden pişirilmemelidir. (örnek: köfte ile aynı yerde pişmemelidir). Kısaca unlu bir "zerre" bile yemeğe karışmamalıdır.
Açık büfe gibi yemeklerde, servis kaşıkları diğer yemeklere de kullanılabilmektedir. Bu gibi durumlarda, kaşıklar karışmadan servisinizi almanızda fayda var.
Mutfakta gluten içeren ve içermeyen gıdalar ayrı yerlerde saklanmamalıdır. Unun tozları uçabildiğinden, aynı fırında yemek pişirilmeden önce temizlenmelidir. Ekmek makinası kullanılıyorsa, bu makina sadece glutensiz ürünlere ayırılmalıdır.
Teflon, tahta kaşık gibi mutfak aletleri ne kadar iyi temizlenseler de gözeneklerinde gluten kalıntıları kalabilme riski olduğundan, bunlar ayrılmalıdır.
Bira, şarap, viski, likör ve brendi gibi içeceklerden sakınılmalıdır.
Sirke, çikolata, sakız, ketçap, mayonez, dondurma gibi gıdaların bazılarında glüten bulunabilmektedir. Bunlar yenilmeden önce üreticisine danışılmalıdır.
Tuzlu kuruyemişler glutenle yapıştırılmaktadır. Açıkta satılmayan, teyit veren firmaların tuzsuz kuruyemişlerini yiyin. Soslu kuruyemişlerde yasaktır..
Baharatınızı kendiniz çekin, ya da teyid veren, güvenli markaların baharatlarını satın alın.
Kozmetikler ve şampuanlarda yer alan glutenin ağıza kaçma riski taşıdığından, bu malzemelerin glutensiz olanları seçilmelidir. Özellikle rujun glutensiz olanı seçilmelidir. Bazı makyaj malzemeleri, kremler de hassas çölyaklara dokunabilmektedir
Kenarları yapışkanlı mektup zarflarında da glüten olduğundan yalanmamalıdır….
Kenarları kıvırık karton bardakların kıvrık kısımlarında gluten var, plastik veya köpük bardak kullanabilirsiniz…
Diğer aile bireyleri eğitilmeli, anlayışlı ve sabırlı olmalıdırlar.
Çekinmeden, bunu etrafınızdaki insanlarla paylaşın, anlatın. Sizi anlayışla karşılayıp, yardımcı olacaklardır. Sonuçta bu sağlığınız için yapılan bir diyettir. Gittiğiniz restaurantlarda da anlatın, bilgi verin. Unutmayın, ne kadar çok kişi çölyağı bilirse, bizim için hayat o kadar kolay olur. Ayrıca, belki karşınızdakide çölyak olup, bunun farkında olmuyor olabilir. Bu sayede başka gizli çölyak hastalarının da ortaya çıkmasına yardımcı olup, hayat kurtarabilirsiniz.
Bu kurallara kesinlikle uyulmalıdır. En ufak bir yanlışlığın, veya kaçamağın nelere mal olabileceği unutulmamalıdır.
Glutensiz diyetin en önemli noktası kendini yönetmektir, yani evde ve dışarıda sağlıklı seçimler yapmaktır.
